Teikning eftir Auguste Mayer: Reykjavík séð frá myllunni á Hólavelli.

Sjóminjasafn

Í maí 1835 steig franski herlæknirinn og ævintýramaðurinn Paul Gaimard á land í Reykjavík. Hingað var hann kominn í leit að skipinu umrædda _La Lilloise_, en uppgötvaði í staðinn land og þjóð sem hann tók ástfóstri við. Íslandsleiðangur Gaimards, skipaður einvala liði fræði- og listamanna, er umfangsmesti vísindaleiðangur sem nokkru sinni hefur verið sendur til Íslands erlendis frá. Árin 1835 og 1836 rannsakaði hópurinn og skrásetti menningu, mannlíf og náttúru á þessari afskekktu eyju. Ferðalagið hófst í höfuðstaðnum Reykjavík og þaðan lá leiðin vítt og breitt um landið við krefjandi aðstæður. Niðurstöðurnar birtust í 12 bókum, þar af þremur myndabókum, sem eru ómetanleg heimild um Ísland á 19. öld. Þær áttu eftir að hafa veruleg áhrif á ímynd landsins út á við og viðhorf Íslendinga til eigin menningararfs. Í lofkvæði sínu „Til herra Páls Gaimard” spáir þjóðskáldið Jónas Hallgrímsson (1807-1845) því að Ísland muni lengi muna þennan heiðursmann sem efldi með þjóðinni stolt og sjálfstæðisþrá. En varð raunin sú? 


Á kvöldin þegar silfurlit birta umlykur landið og allt er kyrrt og aðeins heyrist í fossinum og skrjáfi í því sem hægur vindurinn hreyfir við, er þetta einhver rómantískasti staður sem til er.

En stundum rak okkur í rogastans þegar við komum auga á himinbláa tjörn innan um allt þetta þurra eldfjallagrjót, eins og silfurbikar fyrir fugla að bleyta vængi sína í.

Sýning þessi er samstarfsverkefni Borgarsögusafns Reykjavíkur og Hugvísindasviðs Háskóla Íslands. Höfundar hennar eru nemendur námskeiðs um safnastarf og sýningagerð á vegum Hagnýtrar menningarmiðlunar á vorönn 2025.


Leiðbeinendur - Helga Maureen Gylfadóttir, Guðbrandur Benediktsson og Sumarliði R. Ísleifsson


Glöggt er gests augað

Hvernig gat dularfullt hvarf fransks herskips á 19. öld valdið straumhvörfum í sögu íslensku þjóðarinnar — þessar einöngruðu dönsku hjálendu í norðurhöfum?